گزارشی از ساده‌انگاری امنیتی در برابر ماشین اطلاعاتی اسرائیل

فراتر از واتساپ و جاسوسی سنتی

۱۹تیر ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۰۵ PM 16

فراتر از واتساپ و جاسوسی سنتی

ساده‌سازی تهدید با تمرکز بر واتساپ یا پناه‌جوی افغان، اگرچه در کوتاه‌مدت تسکین‌بخش است، اما در بلندمدت به غفلت راهبردی می‌انجامد. امروز ما با دشمنی مواجه‌ایم که در اتاق‌های تاریک اطلاعاتی، نقشه‌هایی می‌کشد که ردپایشان نه‌ در موبایل و مرز، که در داده، ابر، الگوریتم و تحلیل رفتاری پنهان است.

پس از شهادت سردار علی شادمانی، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص)، و بازتاب گسترده روایت دخترش در فضای رسانه‌ای، بحث‌ها درباره نحوه نفوذ اطلاعاتی اسرائیل به کشور وارد مرحله‌ای تازه شده است. اینکه برخی مسئولان صرفاً به ابزارهایی مانند «واتساپ» یا مهاجران و اتباع کشورهای همسایه به‌عنوان عوامل اصلی نفوذ اشاره می‌کنند، نوعی تقلیل خطر استراتژیک به یک سطح تاکتیکی و قابل مدیریت به‌شمار می‌آید؛ در حالی‌که واقعیت میدان نبرد اطلاعاتی چیز دیگری می‌گوید. مهدیه شادمانی در واکنش به اظهارات فرمانده پدافند غیرعامل، با صراحتی دردناک می‌نویسد: «پدرم موبایل نداشت، پروتکل‌های امنیتی رعایت شده بود، اما اسرائیل چندین بار او را هدف گرفت.» این جمله باید به‌عنوان شاهدی عینی از تحول در شیوه‌های کسب اطلاعات و هدف‌گیری تحلیل شود. آنچه امروز در نبردهای اطلاعاتی می‌گذرد، فراتر از شنود و ردگیری تلفن همراه یا نفوذ چهره به چهره است؛ بلکه جنگی ترکیبی از داده، ماهواره، هوش مصنوعی و همکاری چند آژانس اطلاعاتی است.  اتحاد اطلاعاتی رژیم صهیونیستی با بلوک کشورهای غربی  به گفته نورنیوز،اسرائیل تجربه‌ای طولانی در عملیات‌ اطلاعاتی دقیق و هدفمند دارد. برخی از شاخص‌ترین نمونه‌ها عبارتند از: 1. ترور عماد مغنیه (2008): فرمانده نظامی حزب‌الله، در محله‌ای به شدت امنیتی در دمشق، با بمبی دقیق در صندلی خودرویی که از راه دور فعال شد، ترور شد. بعدها افشا شد که این عملیات با همکاری مستقیم سیا و موساد انجام شده است. 2. حمله سایبری به تأسیسات نطنز (2010): بدافزار مشهوراستاکس نت که اولین سلاح سایبری شناخته‌شده تاریخ بود، برای تخریب سانتریفیوژهای ایران طراحی شد. گزارش‌های متعدد نشان می‌دهند که این بدافزار با همکاری  NSA  (سازمان امنیت ملی آمریکا) و واحد ۸۲۰۰ اسرائیل ساخته و توزیع شد. 3. ترور فخری‌زاده (2020) : عملیات پیچیده‌ای که هم‌زمان از ربات کنترلی، فناوری تشخیص چهره و داده‌های رفت‌وآمد شهری  استفاده کرده بود. این عملیات، اگرچه اسرائیل مسئولیت رسمی آن را نپذیرفت، ولی تحلیل‌گران اطلاعاتی جهان آن را حاصل توان تکنولوژیک فوق‌پیشرفته و کار تیمی بین‌سازمانی غربی-صهیونیستی دانستند. 4. هدف‌گیری‌های دقیق در غزه و لبنان: بارها دیده‌ایم که اسرائیل با دقتی بالا، فرماندهان حماس یا جهاد اسلامی یا حزب‌الله را در ساختمانی خاص و در ساعت مشخص هدف قرار می‌دهد. به گفته منابع غربی، این دقت ناشی از استفاده هم‌زمان از شنود دیجیتال، تصاویر ماهواره‌ای، شناسایی انسانی و حتی تحلیل‌های رفتاری  است. بر خلاف تصور رایج، اسرائیل در این عملیات‌ها تنها نیست. همکاری‌اش با  آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) ،  سازمان سیا (CIA)  و نهادهای اطلاعاتی بریتانیا (GCHQ)، آلمان (BND) و حتی فرانسه، دهه‌هاست که مستند و اثبات‌شده است. نمونه بارز این همکاری،  برنامه  افشا شده توسط ادوارد اسنودن بود که نشان می‌داد اطلاعات میلیون‌ها کاربر اینترنت و تماس‌های جهانی توسط NSA جمع‌آوری شده و بخشی از آن در اختیار شرکای کلیدی از جمله اسرائیل قرار می‌گیرد. همچنین در پروژه  پنج چشم، داده‌های شنود جهانی از پلتفرم‌های آمریکایی (گوگل، فیس‌بوک، واتساپ و...) به‌صورت فیلترشده و تحلیلی در اختیار دولت‌هایی خاص، از جمله اسرائیل، قرار داده می‌شود. بنابراین وقتی از نقش یک نرم‌افزار یا اتباع خارجی صحبت می‌شود، باید در نظر گرفت که این تنها پوسته قابل رؤیت تهدید است ؛ اما هسته تهدید در همکاری اطلاعاتی فراسازمانی و جهانی غربی نهفته است.  هشدار راهبردی: ساده‌سازی تهدید، خود تهدید است جنگ اطلاعاتی امروز،  نبردی نامتقارن و پیچیده است که در آن دشمن، نه‌فقط سلاح، بلکه ساختار تفکر ما را هدف قرار می‌دهد. اگر نظام اطلاعاتی کشور به جای توسعه فناوری‌های بومی، هوش مصنوعی دفاعی، شبکه‌های رمزنگاری مستقل و نهادهای آموزش‌محور، همچنان و صرفا به فیلتر واتساپ و ردیابی مهاجر بی‌پناه افغان بسنده کند، از غافلگیری‌های بعدی گریزی نخواهد بود. ساده‌سازی تهدید با تمرکز بر واتساپ یا پناه‌جوی افغان، اگرچه در کوتاه‌مدت تسکین‌بخش است، اما در بلندمدت به غفلت راهبردی می‌انجامد. امروز ما با دشمنی مواجه‌ایم که در اتاق‌های تاریک اطلاعاتی، نقشه‌هایی می‌کشد که ردپایشان نه‌ در موبایل و مرز، که در  داده، ابر، الگوریتم و تحلیل رفتاری پنهان است.
ضروری است که به‌جای دشمن‌سازی‌های انحرافی، به دشمن‌شناسی دقیق و علمی، بازسازی ساختار پدافند غیرعامل، و تربیت نسل جدید تحلیل‌گران اطلاعاتی بپردازیم؛ وگرنه، همان‌گونه که دختر سردار شهید گفت، باز هم باید «از معراج» شاهد پیکرهای بی‌دفاعی باشیم که در میدان، بی‌سلاح اطلاعاتی رها شدند. در شرایط جنگی، ساده‌سازی بیش از حد تهدید می‌تواند خود یک تهدید مضاعف باشد. درست است که واتساپ ناامن است، مهاجرت بی‌ضابطه خطراتی دارد، و غفلت فردی می‌تواند فاجعه‌بار باشد؛ اما در کنار این‌ها، لازم است تحلیل راهبردی از سطح فناوری اطلاعاتی دشمن، ابزارهای جدید شناسایی، و دکترین جنگ ترکیبی اسرائیل در دستور کار قرار گیرد. همان‌طور که دختر شهید شادمانی با تلخی گفت: «ردیابی اسرائیل فراتر از واتساپ است». این جمله، باید به‌جای حذف یا انکار، مبنای تحلیلی تازه و هوشیارانه در نهادهای اطلاعاتی و امنیتی ما باشد. نفوذ امروز، نه از یک در، که از هزار روزنه ممکن است؛ و برای مقابله با آن، باید هزار چشم داشت.

تاکنون نظری برای این مطلب ثبت نگردیده است
جست و جو
روزنامه نسیم
پیوندهای مرتبط