قلب، خون را از طریق شریانها - رگهای خونی اصلی بدن - پمپاژ میکند و خون به دیوارههای سرخرگ فشار میآورد. به فشار واردشده از خون به دیوارههای سرخرگ «فشار خون» میگویند.
فشارخون یکی از عوامل مهمی است که میتواند سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار دهد و داشتن اطلاعاتی در مورد آن به کاهش خطر در این زمینه کمک میکند.
چندین عامل خطر برای فشار خون بالا وجود دارد از جمله:
سیگار کشیدن: هنگامی که سیگار می کشید یا از دخانیات استفاده می کنید، فشار خون شما به طور موقت افزایش می یابد. با گذشت زمان، سیگار کشیدن منظم می تواند به رگ های خونی شما آسیب برساند و آن ها را سفت کند.
اضافه وزن یا چاق بودن: وزن اضافی بر قلب و عروق خونی شما تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، می تواند باعث کلسترول بالا شود.
عدم فعالیت بدنی: افرادی که ورزش نمی کنند معمولا ضربان قلب بالاتری دارند.
خوردن زیاد نمک: نمک باعث می شود بدن شما آب را نگه دارد. این وضعیت مقدار خونی که از طریق شریانهای شما جریان دارد را افزایش میدهد.
نخوردن پتاسیم کافی: پتاسیم به تعادل میزان نمک و آب در بدن شما کمک می کند. کم آبی همچنین می تواند بر سطح پتاسیم شما تأثیر بگذارد.
نوشیدن الکل: نوشیدن الکل به ویژه باعث افزایش فشار خون میشود.
استرس: احساس استرس می تواند به طور موقت فشار خون شما را افزایش دهد.
سن: با افزایش سن، احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر می شود. فشار خون بالا معمولاً بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد، اما در حال شایع تر شدن در بین کودکان است.
جنسیت: در میان افراد زیر ۶۴ سال، فشار خون بالا در مردان بیشتر از زنان است. اما پس از ۶۵ سالگی، زنان در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
سابقه خانوادگی: فشار خون بالا معمولاً در خانواده ها دیده می شود.
نژاد: در ایالات متحده، فشار خون بالا در میان سیاهپوستان بیشتر از سفیدپوستان است. همچنین معمولا در سنین پایین تر شروع می شود.
بارداری: فشار خون ممکن است در دوران بارداری افزایش یابد.
برخی از بیماریها: افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه، اختلالات غدد فوق کلیوی و تیروئید و آپنه خواب در معرض خطر ابتلا به فشار خون ثانویه هستند.
داروهای خاص: قرص های ضد بارداری، داروهای ضد التهاب و سایر داروها می توانند فشار خون شما را بالا ببرند.
دلایل افزایش ناگهانی فشار خون
بالا و پایین رفتن فشار خون در طول روز طبیعی است. بسیاری از عوامل می توانند به طور موقت فشار خون را افزایش دهند. به عنوان مثال، فشار خون شما ممکن است پس از یک رویداد استرس زا، سیگار کشیدن یا نوشیدن الکل افزایش یابد.
اما هنگامی که فشار خون بیش از حد افزایش می یابد، می تواند یک وضعیت اورژانس پزشکی باشد. این بحران فشار خون بالا نامیده می شود و می تواند علائم زیر را داشته باشد:
دشواری در تنفس
ضربان قلب تند
درد قفسه سینه
اضطراب
سردرد
سرگیجه
حالت تهوع
مشکل در صحبت کردن
مشکلات بینایی
خونریزی بینی
اگر فکر می کنید دچار بحران فشار خون هستید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
فشار خون ثانویه
زمانی که بتوان علت مستقیم فشار خون بالا را شناسایی کرد، این وضعیت به عنوان فشار خون ثانویه توصیف می شود. این نوع فشار خون بالا ناشی از یک وضعیت سلامتی متفاوت است. معمولاً ناگهانی و شدیدتر از فشار خون اولیه است. برخی از علل آن عبارتند از:
بیماری کلیوی: این شایع ترین علت فشار خون ثانویه است.
اختلالات آدرنال: فشار خون بالا همچنین می تواند توسط تومورها یا سایر ناهنجاری های غدد فوق کلیوی (ساختارهای کوچکی که در بالای کلیه ها قرار دارند) ایجاد شود. تومورها یا اختلالات آدرنال می توانند باعث ترشح بیش از حد هورمون هایی شوند که فشار خون را بالا می برند.
اختلالات تیروئید: هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم می تواند بر فشار خون شما تأثیر بگذارد.
نقایص مادرزادی قلب: برخی از افراد با مشکلات قلبی یا عروقی به دنیا می آیند.
آپنه انسدادی خواب: این وضعیت باعث مشکلات تنفسی و کمبود اکسیژن می شود و این شرایط می تواند به شریان های شما آسیب برساند.
قرص های ضد بارداری: قرص هایی که برای پیشگیری از بارداری به ویژه آنهایی که حاوی استروژن هستند، استفاده میشوند می توانند فشار خون را افزایش دهند.
داروهای ضد سرفه، سرماخوردگی و مسکن: اینها می توانند به طور موقت فشار خون را افزایش دهند.
داروهای خاص: برخی داروها می توانند رگ های خونی را منقبض کنند و پمپاژ خون را برای قلب سخت تر کنند.
در همین حال به گفته متخصصان، افراد مبتلا به فشارخون بالا میبایست تغییرات موثری را در سبک زندگی خود اعمال کنند از جمله:
- محدود کردن مصرف نمک در رژیم غذایی
- کاهش وزن
- افزایش فعالیت بدنی و ورزش
- ترک سیگار و پرهیز از الکل
همچنین برای افرادی که عوامل خطری مانند دیابت و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی دارند نیز احتمالا دارو تجویز میشود. افراد مبتلا به فشارخون بالا میبایست تحت نظر یک پزشک باشند تا از عواقب احتمالی این عارضه پیشگیری کنند.
نزدیک به نیمی از بزرگسالان در ایالات متحده فشارخون بالا دارند. از آنجا که اغلب هیچ علامتی برای این عارضه وجود ندارد، اگر افراد به بررسی آن و انجام معاینات پزشکی ضروری نپردازند، بسیاری از آنها حتی متوجه نخواهند شد که به این عارضه مبتلا هستند و در سالهای بعد با عوارض جدی و تهدیدکننده آن مواجه خواهند شد.
هنگامی که به پزشک مراجعه میکنیم، او با استفاده از یک دستگاه، فشارخون ما را میسنجد اما اعداد نمایش داده شده توسط دستگاه به چه معنا هستند و چرا اهمیت دارند؟
به طور مثال، پزشک متخصص می گوید که فشار ما ۱۳۶ روی ۷۹ است با این حال ممکن است ما معنای آن را ندانیم.
یک استاد پزشکی در دانشکده پزشکی هاروارد در این باره گفت: عدد بالا – عدد سیستولیک – به ما میگوید که خون به دیوارههای رگهای شما در هنگام ضربان قلب به چه میزان فشار وارد می کند. عدد پایینی نیز که به عنوان دیاستولیک شناخته میشود، مقدار فشاری است که خون به دیوارههای سرخرگ وارد می کند البته زمانی که قلب در حالت استراحت است. (بین ضربانهای قلب)
به گفته این متخصص، زمانی که هر یک از این دو عدد برای مدت طولانی بیش از حد بالا باشد، عوارضی را در پی دارد. این وضعیت می تواند باعث سکته مغزی، حملات قلبی، نارسایی کلیه و سایر بیماری های مزمن شود.