یک کارشناس اقتصادی با اشاره به انحلال موسسههای مالی ناتراز، گفت: این اقدامات دولت خوب است اما به کندی انجام میشود و چون اصلاح قانون بانکداری انجام نشده، نمیتوان کار زیادی انجام داد؛ بنابراین دولت باید اصلاح قانون پولی بانکی را در برنامه بگذارد.
وحید شقاقی با اشاره به موضوع ناترازی بانکها بیان کرد: موضوع ناترازی بانکها به ساختار معیوب سیستم بانکی برمیگردد و این ساختار معیوب هم به قانون پولی بانکی برمیگردد. یعنی ریشه ناترازی را باید در قانون جستوجو کنیم. در حال حاضر ما دو دسته بانک در کشور داریم. یا بانکها دولتی و شبهدولتی هستند یا خصوصی. مدیریت بانکهای دولتی با دولت است و در بانکهای شبهدولتی مالکیت با مردم و مدیریت با دولت است.
وی ادامه داد: بانکهای دولتی و شبهدولتی طی دهههای اخیر، چون دولتهای ما ناترازی بودجهای بالا داشتند و وعدههایی همیشه دادند که نیاز به منابع مالی داشته، برای جبران کسری بودجه و کسری منابع، زمانی سراغ تامین مالی از بانک مرکزی میرفتند. اما حدود ۱۰ سال است که در کشور اجماعی صورت گرفته بین صاحبنظران و اقتصاددانها که جلوی دستدرازی دولت را به منابع بانک مرکزی بگیرد و این در بین اقتصاددانان پذیرفته شده و دولتها دیگر کمتر سراغ بانک مرکزی میروند.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در این سالها دولت یک منبع جدیدی پیدا کرده و نظام بانکی جایگزین بانک مرکزی شده برای تامین منابع مالی. به عبارت دیگر دولت وقتی کسری بودجه داردُ بانکهای دولتی و شبهدولتی را ملزم میکند که با نرخهای پایین تسهیلات دهند. همین مساله تسهیلات تکلیفی رو به افزایش موجب شده که ناترازی نظام بانکی در بانکهای دولتی و شبهدولتی رو به افزایش باشد.
افزایش منابع منجمد بانکها بهدنبال بنگاهداری
شقاقی با اشاره به مشکل بانکهای خصوصی بیان کرد: چون نرخ بهره حقیقی در اقتصاد ایران منفی بوده و بانکهای کشور هم طبق قانون میتوانستند سرمایهگذاری انجام دهند، با خلق پول یا جذب سپرده خودشان بنگاهداری کردند و ذینفع بودند. مثلا شاهدیم که یک بانک مرکز تجاری راهاندازی کرده و دیگری بنگاه مسکن یا زمین. از طرف چون تخصص لازم را نداشتند دچار ناترازی بالا شدند و منابع منجمد و بلوکهشدهشان افزایش پیدا کرد و ماحصلش ناترازی نظام بانکی بهخصوص در حوزه بانکهای خصوصی است.
وی با بیان اینکه با وجود ناترازی بانکها، تعیین تکلیف موسسات راحتتر است؛ گفت: بانکها پیچیدگی بالاتری دارند و ادغام یا انحلال آنها هم سختتر است چون منابع مالی میخواهد. آنها ناترازی و داراییهای منجمد زیادی دارند که تعیین تکلیف آنها سخت است. تا زمانی که قانون پولی بانکی اصلاح نشود چه بانکهای دولتی و شبهدولتی و چه خصوصی ناترازی ایجاد خواهند کرد و این ادامهدار خواهد شد. با نظارت بانک مرکزی هم مساله حل نخواهد شد.