کلسترول و تری گلیسیرید دو شکل از لیپید یا چربی هستند که در جریان خون گردش می‌کنند و هر دوی آنها برای زندگی فرد ضروری هستند.

کلسترول برای ساخت و نگه داشتن قسمت‌های اصلی سلول‌ها مانند غشای سلول و همچنین ساخت چند هورمون اساسی از جمله استروژن، پروژسترون، ویتامین D و استروئیدها بسیار مهم است. تری گلیسیرید نیز زنجیره‌ای از اسیدهای چرب هستند که بخش اعظمی از انرژی مورد نیاز برای عملکرد بافت‌های بدن را تامین می‌کنند؛ بنابراین شما نمی‌توانید بدون هیچ یک از این چربی‌ها زندگی کنید.

هنگامی که سطح کلسترول خون و یا تری گلیسیرید بیش از حد بالا می‌رود، خطر ابتلا به حمله قلبی، سکته مغزی، بیماری‌های عروق محیطی و ... به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد. به همین دلیل باید نگران میزان این دو چربی در بدن باشید.

دو منبع غذایی و منابع درون‌زا برای کلسترول و تری گلیسیرید وجود دارد که در بدن تولید می‌شوند. چربی‌های موجود در رژیم غذایی از طریق روده جذب می‌شوند و سپس از طریق جریان خون به کبد می‌روند و پردازش می‌شوند. یکی از کارهای اصلی کبد این است که مطمئن شود تمام بافت‌های بدن شما کلسترول و تری گلیسیرید مورد نیاز خود را دریافت کرده‌اند.

به طور کلی حدودا هشت ساعت بعد از صرف غذا، کبد، کلسترول و تری گلیسیریدهای غذایی را از جریان خون می‌گیرد. در مواقعی که چربی‌های رژیمی موجود نیست، کبد شما به خودی خود کلسترول و تری‌گلیسیرید تولید می‌کند. در واقع حدود ۷۵ درصد کلسترول بدن شما توسط کبد تولید می‌شود.

سپس کبد کلسترول و تری گلیسیرید را به همراه پروتئین‌های خاص در بسته‌های ریزشکل به نام لیپوپروتئین‌ها قرار می‌دهد که به گردش خون منتقل می‌شوند. کلسترول و تری گلیسیرید از لیپوپروتئین‌ها خارج می‌شوند و در هر کجا که مورد نیاز باشد، به سلول‌های بدن تحویل داده می‌شوند. در این میان، تری گلیسیرید اضافی ( یعنی آنهایی که بلافاصله برای سوخت و انرژی لازم نیستند) برای استفاده‌های بعدی در سلول‌های چربی ذخیره می‌شوند.

اختلال لیپیدی چیست؟

اگر در شما اختلال لیپیدی یا دیس لیپیدمی تشخیص داده شده است، این یعنی سطح کلسترول بد شما یا لیپوپروتئین با چگالی پایین و در اصطلاح LDL و همچنین تری‌گلیسیرید شما بیش از حد مجاز است. همانطور که گفته شد، مقادیر بالای این دو چربی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا می‌برد.

برای درک اینکه اختلال لیپیدی چیست، باید در مورد کلسترول بدانید. دو شکل کلسترول موجود در بدن شما یعنی لیپوپروتئین با چگالی کم و لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL وجود دارد. LDL یا همان کلسترول بد از طریق غذاهای سرشار از کلسترول مانند گوشت قرمز یا لبنیات جذب می‌شود. این چربی با سایر چربی‌ها و مواد موجود در خون شما ترکیب شده و باعث انسداد در شریان‌ها می‌شود. انسداد در شریان‌ها، جریان خون را کاهش داده و باعث بروز حمله قلبی یا سکته مغزی می‌شود.

در مقابل LDL؛ HDL تاثیرات محافظتی بر قلب شما دارد. HDL کلسترول مضر را از شریان‌ها منتقل کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را دور می‌کند.

در مقابل این دو نوع کلسترول، تری گلیسیریدها هستند. بدن شما کالری اضافی موجود در بدن را که سوزانده نشده، تبدیل به چربی می‌کند.

فراموش نکنید که غیر از مصرف غذاهای پرچربی مانند پنیر و شیر پرچرب، استیک و کره، چربی‌های ترانس و روغن‌های حیوانی، عدم ورزش، استعمال سیگار و ژنتیک، برخی شرایط پزشکی از جمله دیابت، کم کاری تیروئید، سندرم متابولیک، سندرم کوشینگ، سندرم تخمدان پلی کیستیک، بیماری کلیوی و ... سطح کلسترول بد را بالا می‌برند.

بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت، برای بررسی میزان کلسترول، پزشک شما آزمایش خون تحت عنوان پروفایل لیپید را ترتیب می‌دهد. این تست کلسترول LDL و HDL به همراه تری گلیسیرید را بررسی می‌کند. قبل از این آزمایش، پزشک به احتمال زیاد از شما می‌خواهد که حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت از خوردن و آشامیدن مایعات خودداری کنید.

کلسترول تام شما نباید بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. شما باید از پزشک تان یاد بگیرید که چطور نتایج پروفایل لیپید را تفسیر کنید. انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که سطح تری گلیسیرید ناشتا در هر فرد باید کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی لیتر و یا در حالت غیر ناشتا در یک فرد سالم باید کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی لیتر باشد.