رئیس جمهور با بیان اینکه شوراهای شهر و روستا جایگاه ویژه‌ای در قانون اساسی دارند، اظهار داشت: قانون اساسی، بنا بر تقویت جمهوریت نظام و اصل توجه به اراده، خواست و مشارکت مردم در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، یکی از ارکان مهم تصمیم‌گیری را شوراهای اسلامی شهر و روستا معرفی کرده است.
سید ابراهیم رئیسی در یازدهمین اجلاس شورای‌عالی استان‌ها با بیان اینکه شوراهای اسلامی شهر و روستا جایگاه ویژه‌ای در قانون اساسی دارند، گفت: قانون اساسی، بنا بر تقویت جمهوریت نظام و اصل توجه به اراده، خواست و مشارکت مردم در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها، یکی از ارکان مهم تصمیم‌گیری را شوراهای اسلامی شهر و روستا معرفی کرده است.
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه شوراهای اسلامی شهر و روستا از ارکان قانون اساسی هستند و تعبیر رکن در قانون اساسی معنای مهمی دارد، افزود: همچنین نقش شوراها در اجرای عدالت اجتماعی و اقتصادی در همه سطوح و مبارزه با فقر، فساد و تبعیض از شئونات شوراهاست و ساز و کار شوراها باید به نحوی باشد که بتواند از هر گونه تبعیض و فسادی پیشگیری کند.
رئیسی با تاکید بر اینکه نظرات شوراها به عنوان جایگاهی که از مردم نمایندگی دارند، باید در نحوه بودجه‌ریزی روستا یا شهر یا استان مورد توجه قرار بگیرد، اظهار داشت: شورا مقام تصویب‌کننده بودجه نیست ولی مقام اعلام‌نظر برای بودجه هست و می‌تواند در رابطه با بودجه نسبت به استان یا شهرستان اعلام نظر کند و اگر چه اساس اظهارنظرش با نگاه‌های منطقه‌ای و محلی است، اما باید نگاه کلان ملی هم داشته باشد.
رئیس‌جمهور اجرای عدالت بر مبنای توجه به سند آمایش سرزمینی را از دیگر اهداف مهم فعالیت شوراها در کشور عنوان و تصریح کرد: یکی از اهداف مهم در شوراها و برای کشور، اجرای عدالت است. در وهله اول این دولت است که مکلف به اجرای عدالت است و در دولت مردمی خودمان را موظف به اجرای عدالت می‌دانیم، اما شوراها نیز باید اجرای عدالت را دنبال کنند.
رئیسی ادامه داد: شوراها در اجرای عدالت فقط به محله و شهر خودشان توجه نداشته باشند، بلکه نگاه آنها از یک سو به محل خودشان و از سوی دیگر به محل خودشان نسبت به منطقه و کشور باشد؛ این همان نگاه مبتنی بر سند آمایش سرزمینی در راستای تحقق عدالت است که کمک می‌کند نگاه ما در مسیر اجرای عدالت، عادلانه باشد.
رئیس جمهور نظر شوراها در مورد بودجه و اعتبارات را با لحاظ سند آمایش سرزمینی حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: نظر شوراها از این منظر می‌تواند کمک بسزایی باشد برای دولت در تنظیم و برای مجلس در تصویب لایحه بودجه باشد.
رئیسی با اشاره به تکرار تعبیر آرمانشهر در کلام فلاسفه خاطرنشان کرد: منظور از آرمانشهر لزوما شهر نیست، بلکه منظور هر جای آبادی است که مردم در آن زندگی می‌کنند. این آرمانشهر دارای چه مشخصاتی باید باشد، اینجا سنگ زیربنای آنچه که می‌تواند شهر و روستای ما را در تراز قرار دهد، عبارت است از عقلانیت، معنویت، اخلاق و عدالت که باید بر هر منطقه ما حکمفرما باشد.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه اعضای شوراها باید حاکمیت اخلاق و عدالت را در منطقه‌ای که آن را نمایندگی می‌کنند، دنبال نمایند، گفت: اینها آرمان‌ها و اهداف مهمی هستند که در قانون اساسی به نحوی ذکر شده‌اند و اعضای شوراها باید همواره به دنبال مقابله با تبعیض، روابط ناسالم و فساد و اجرای عدالت باشند.
رئیسی با بیان اینکه فساد در قرآن به معنای هر چیزی است که از اعتدال و عدالت خارج شود، افزود: شوراها مراقبت کنند که روابط، روابط سالم باشد و روابط ناسالم پا نگیرد، چرا که روابط ناسالم هم شورا و هم شهرداری، هم سازمان‌ها و هم ادارات دولتی را در نظر مردم بی‌اعتبار می‌کند و باعث آسیب رساندن و کاهش سرمایه اجتماعی می‌شود.
رئیس جمهور ادامه داد: اگر مردم احساس کنند روابط در شوراها، یعنی روابط بین شورا با شهرداری، فرمانداری و استانداری و دیگر سازمان‌ها و ادارات، روابطی کاملاً سالم و در جهت ارتقای امور و پیشرفت تعریف شده، این برای مردم اطمینان‌بخش است.
رئیسی با تاکید دوباره بر نقش مهم شوراها در قانون اساسی برای تامین رفاه اجتماعی، بهداشت، آموزش و رفع نیازهای مردم اظهار داشت: کسانی که وارد شوراها شدند خودشان را آماده کردند برای اینکه به مردم خدمت و در جهت رفاه اجتماعی، بالا بردن سطح آموزش و دانش مردم و رفع مشکلات معیشتی مردم تلاش کنند.
رئیس جمهور با بیان اینکه امروز تجربیات و اندوخته‌های خوبی از ۲ دهه فعالیت شوراها داریم، تصریح کرد: ساختار و سازمان کار شوراها یک ساز و کار چابک، کارآمد و پیگیر طراحی شده، برای تحقق آنچه که در قانون اساسی و قوانین موضوعه به عنوان وظایف شوراها آمده است.
رئیسی خاطرنشان کرد: پیشنهاد می‌کنم کارگروهی از سوی شورای‌عالی استان‌ها با مشارکت وزارت کشور برای بررسی مسایل و مشکلات امروز شوراها تشکیل شود تا ظرفیت‌های قانونی برای فعال‌تر شدن شوراها را احصا و احیا کنند. دولت کاملاً برای همکاری در این زمینه آمادگی دارد چرا که شورا را برخواسته از رأی و نگاه مردم می‌داند که در قانون اساسی پایگاه و جایگاه دارد و می‌تواند کمک بسزایی برای اداره بهتر کشور باشد.
رئیس جمهور گفت: با توجه به اینکه این روزها فصل تنظیم بودجه و در عین حال تدوین برنامه هفتم است، بسیار خوب است که حداکثر ظرف یک ماه و حتی کمتر، این کارگروه تشکیل شده و نظرات اعضا برای رفع مشکلات و کارآمدتر شدن شوراها را جمع‌آوری، جمع‌بندی و ارائه کنند تا در لایحه بودجه و به ویژه برنامه هفتم لحاظ شود.
رئیسی با اشاره به سخنان مطرح شده از سوی اعضا برای برای اعلام نظر شوراها درباره بودجه عمومی افزود: بنده با این موضوع موافقم که شوراها از یک سو با نگاه به محله، شهر و دیار خود و از سوی دیگر با نگاه کلان و فراگیر به مسایل ملی پیشنهادات خود را در این زمینه اعلام کنند و این را هم برای دولت و هم برای مجلس مفید می‌دانم.
رئیس جمهور با بیان اینکه در زمینه جلوگیری از تبعیض که از وظایف مهم شوراهاست و در جهت اجرای عدالت بسیار کمک می‌کند، همه اعضای شورای شهر و روستا را بهترین مشاورین و همکاران دولت مردمی می‌دانیم، اظهار داشت: بنده همچنین کاملا موافقم که شوراها در شوراهای اداری و برنامه‌ریزی استان‌ها نماینده داشته باشند. حتی در جاهایی که قانون به شما حق رای نداده اصل حضور و ارائه نظر و دیدگاه شما که برگرفته از نگاه توامان به مسائل منطقه‌ای و ملی است، می‌تواند برای رفع تبعیض و اجرای عدالت مفید باشد.
رئیسی اضافه کرد: اگر نگاه توامان منطقه‌ای و ملی وجود نداشته باشد کار وارد یک روال چانه‌زنی به گستردگی تمام کشور می‌شود و در این وضعیت چانه‌زنی، عدالت در حاشیه قرار می‌گیرد. تجربه بیش از ۴۰ سال گذشته نشان می‌دهد که باید عدالت را محور قرار دهیم و بودجه و اعتبارات کشور با همه نیازهای کشور دیده شده و به اولویت‌ها توجه شود.
رئیس جمهور با تاکید بر اهمیت تشخیص اولویت‌ها تصریح کرد: شوراها یکی از بهترین دستگاه‌هایی هستند که می‌توانند در تشخیص اولویت‌های مناطق به دولت کمک کنند. در دولت مردمی جایگاه نمایندگان مردم در شوراها به عنوان کمک‌کننده به دولت، چه در تصمیم‌سازی‌ها و چه در تصمیم‌گیری‌ها بسیار مهم است.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه نباید تصور از کار فقط کار اداری و نشستن پشت میز باشد، گفت: کار در عرصه تولید و خدمات بسیار مهم و موثر است و شوراها در این زمینه نیز باید بر شهرداری‌ها نظارت کنند. شوراها باید با تکیه بر تجربه فعالیت دو دهه گذشته در جذب، نگهداری، ارتقاء، پرداخت حقوق و کارآمدی کارکنان شهرداری‌ها گام متفاوتی نسبت به قبل بردارند، به نحوی که یک نگاه انقلابی، بدون تبعیض و کارآمد در شهرداری‌ها، شوراهای شهر، ادارات و همه سازمان‌ها حکمفرما شود.
رئیسی با اشاره به طرح موضوع مشکل زمین‌های قولنامه‌ای به ویژه اراضی کشاورزی در بخش‌های زیادی از کشور گفت: کار صدور سند رسمی برای اراضی آغاز شده است. صدور سند رسمی برای اراضی کشاورزی می‌تواند هم در تفکیک اراضی و هم در تعیین وضعیت مالکیت کمک زیادی کند و از تجاوز و تعدی نسبت به اراضی چه آنچه مربوط به بیت‌المال است و چه اراضی شخصی پیشگیری و جلوگیری کند.
رئیس جمهور با اشاره طرح مشکلات مبتلا به کلانشهرها در این نشست افزود: شورها در تعامل با شهرداری‌های کلانشهرها می‌توانند مسائل موجود را جمع‌بندی کنند و دولت نیز نسبت به این موضوع دغدغه دارد و مسائل کلانشهرها را بسیار مهم می‌داند.
رئیسی در ادامه سخنانش با تاکید بر ضرورت پیگیری جدی امور اصلاحی چه در ساختارها و چه در رفتارهای شخصی اظهار داشت: اعضای محترم شوراها به هیچ وجه انجام امور اصلاحی را عقب‌نشینی تلقی نکنند. مهم آن است که کار و امور مردم چرخشی داشته باشد که مورد رضایت مردم قرار گیرد و بتواند کار را پیش ببرد و کارآمد باشد؛ این مهم است.
رئیس جمهور اضافه کرد: در این زمینه و در زمینه جابجایی مدیران و کارکنان، آبروی افراد بسیار مهم است، اما آبروی نظام، آبروی یک مجموعه اداری کارآمد خیلی ارجحیت دارد. باید آبرو و حرمت افراد حفظ شود، اما حرمت و جایگاه سازمانی که می‌خواهد به مردم خدمت کند، بالاتر از اینها است.
رئیسی در زمینه موضوع آلایندگی، مالیات و عوارض صنایع اظهار داشت: موضوع مسئولیت‌های اجتماعی صنایع در قبال منطقه‌ای که در آن واقع شدند، موضوعی قانونی است که باید به دقت و با جدیت دنبال شود. همچنین صنایع باید به شکلی برنامه‌ریزی و عمل کنند که مانع از ایجاد هر گونه آلودگی در محیط شوند، چرا که بر اساس قانون اساسی هر اقدام صنعتی و توسعه‌ای فرع بر حفظ محیط زیست است، حال اگر کارخانه‌ای آلایندگی ایجاد می‌کند، حتما باید اقداماتی داشته باشد که این آلایندگی موجب آزار و زیان مردم نشود.
رئیس‌جمهور با اشاره به درخواست‌های مطرح شده برای تاکید بر به رسمیت شناخته شدن شوراها تصریح کرد: شوراها به موجب قانون اساسی به رسمیت شناخته شده‌اند و همه دستگاهها موظف هستند شوراهای شهر و روستا را به رسمیت بشناسند.
رئیسی با اشاره به اهمیت موضوع مدیریت واحد شهری خاطرنشان کرد: در این زمینه اعضای شوراها و به ویژه در شورای‌عالی استان‌ها باید با وزارت کشور همفکری کنند تا تدوین این لایحه در کنار تنظیم برنامه هفتم با مشارکت شما به پیش رفته و در مجلس هم دنبال شود.
رئیس جمهور با بیان اینکه برای دولت بسیار مهم است که موارد و مصادیق تبعیض را از نگاه اعضای شوراها ببیند و بشنود و شوراها برای رفع این مصادیق راهکارها و پیشنهاد هم ارائه دهند، تصریح کرد: مصادیق را جمع‌بندی کنید و به فرمانداران، استانداران و وزیر کشور ارائه کنید. بنده هم به معاون اجرایی تاکید می‌کنم که پیگیر این موارد باشد.
رئیسی خاطرنشان کرد: ممکن است جایگاه قانونی شوراها در قوانین موضوعه درست تعریف نشده یا درست تعریف شده باشد اما در اجرا دچار مشکل باشد. ما باید با همکاری دوستان در شوراها تلاش‌مان این باشد که شورا بتواند جایگاه تعریف شده خود را داشته باشد. بنده آمادگی دارم در استان‌ها یا در دفتر ریاست جمهوری خدمت شما باشم تا این مسائل به شکل شایسته مورد رسیدگی قرار گیرد و شوراها بیش از پیش در راستای گره‌گشایی از مشکلات مردم فعال شوند.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه معتقدیم امروز ظرفیت‌های بسیاری در کشور وجود دارد و علیرغم تهدید و تحریم می‌توانیم گام‌های بلندی در جهت پیشرفت کشور برداریم، گفت: می‌دانیم که دشمن نمی‌خواهد ما پیشرفت داشته باشیم، تولید در کشور رونق داشته باشد، اقتصاد ما اقتصاد مقاومتی باشد، علم و دانش در کشور ارتقا پیدا کند و نمی‌خواهد متخصصین و افراد کارآزموده در هر عرصه‌ای گره‌ها را باز کنند.
رئیسی افزود: دشمن در این راستا در عمل بسیار چوب لای چرخ گذاشت و در هر حوزه‌ای که متخصصین ما وارد شدند آنها را در محدودیت و تحریم قرار داده است. دشمن حتی از تامین داروی مورد نیاز بیماران ما هم ممانعت کرده است. ما چنین دشمنی داریم که در چهل و سه ساله سپری شده از انقلاب همواره در صدد توطئه و فتنه علیه انقلاب و نظام بوده است.
رئیس جمهور اظهار داشت: دشمن اراده کرده قطار پیشرفت ایران اسلامی متوقف شود و ما هم اراده کردیم که این قطار پرشتاب حرکت کند؛ اینجا یک جنگ اراده‌هاست. دشمن همه تلاش خود را کرد تا اراده خود را محقق کند، اما دیدند برخلاف خواست و تلاش آنها صادرات نفت ایران به سطح قبل از تحریم‌ها رسید، تعاملات و مراودات تجاری ایران افزایش یافت و لذا رسما اعلام کردند که سیاست فشار حداکثری آنها شکست خورده است.
رئیسی با اشاره به اینکه دولت مردمی در دو محور برای رفع و خنثی کردن توامان تحریم‌ها تلاش کرد، گفت: دولت مردمی در زمینه افزایش صادرات، تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام و اجرای قوانین و طرح‌های معطل مانده مثل سامانه صدور مجوزها که ۱۳ سال در کشور معطل مانده بود یا اجرای قانون رتبه‌بندی معلمان که ۱۱ سال معطل مانده بود، گام‌های اساسی برداشت.
رئیس جمهور اضافه کرد: دشمن تلاش کرد حرکت دولت را متوقف یا کند نماید، اما به تعبیر رهبری معظم انقلاب اسلامی دید که کشور دارد پیشرفت همه‌جانبه می‌کند و دولت هم نگاهش به دست خارجی‌ها نیست و معطل لبخند و اخم آنها نمی‌ماند و کشور را با اتکا بر توانایی جوانان و نیروی انسانی کارآمد به پیش می‌برد.
رئیسی با تصریح بر اینکه ما اصحاب «ما می‌توانیم» هستیم، اظهار داشت: این دولت هم مشکلات بودجه‌ای و اعتباری دارد اما با قوت، با همین مردمی که جنگ را اداره کردند، با همین مردمی که مشکلات را تحمل کردند و حاضر نشدند ذلت را بپذیرند، کار را به پیش برد؛ باور ما این است که با این مردم می‌شود به قله‌ها رسید.