قرار ما با سومبات هاکوپیان در دفتر کار او در مرکز شهر برقرار بود. جایی که او و کارمندانش با شبیه ترین شکل به یک خانواده، کمپانی هاکوپیان را اداره می کنند.
هاکوپیان یک نام بزرگ در صنعت پوشاک ایران است. نامی که آشنایی ما با آن به دهه های قبل باز می گردد. زمانی که کارت های پستال تبریک تولد این شرکت در روزهایی که ارتباط به سهولت امروز نبود روی میزهای دکوری خودنمایی می کرد. سومبات هاکوپیان موسس این کمپانی یک ارمنی خوش پوش و خوش صحبت است که در یک ساعت مصاحبه لحظه ای از گفتگو با او سیر نمی شوید.
با او از بازی های آسیایی 1974 تهران تا جام جهانی 2018 روسیه صحبت کردیم. جایی که قرار است ملی پوشان ایران با تن پوش ایرانی خوش تیپ تر و جذاب تر از همیشه به نظر بیایند حتی اگر مثل همه تیم های ملی جهان در ست رسمی، یک کراوات یک غایب بزرگ باشد. در این گفتگو برای اولین بار و به صورت اختصاصی به رونمایی کت و شلوار رسمی تیم ملی و طرح کمپانی هاکوپیان برای تیم ملی خواهیم پرداخت.
* ظاهرا طراحی و تهیه لباس رسمی تیم ملی فوتبال ایران و لباس ارکسترهای سمفونیک نخستین تجربه هاکوپیان نیست؟
ما در دهه 50 که ارکستر سمفونیک تهران به رهبری فرهاد مشکات کار می کرد لباس ارکستر سمفونیک را دوختیم. در بازی های آسیایی 1974 نیز تهیه لباس میهمان دارهای مراسم بر عهده ما بود و موارد دیگری که ذکر همه آنها ممکن نیست.بنابراین ورود ما به ورزش و موسیقی امر جدیدی نیست و به حدود چهل سال پیش بازمی گردد.
واقعیت این است که ورود ما به این موضوعات براساس فلسفه فکری مان در هاکوپیان است.ما معتقدیم که زندگی ارزشمند است. و به همین دلیل به شادابی و زیبایی انسانها اهمیت می دهیم. .می دانیم که چه چیزهایی در زندگی می تواند شادی و زیبایی را نمایان کند مثل موسیقی که شادی و آگاهی و یا ورزش که سلامتی و هیجان را در جامعه به وجود می آورد.
در این دور هم البته قصدمان تجاری و تبلیغاتی نبوده و نیست و تا این لحظه هم کار تبلیغاتی در این زمینه نکردیم. درصورتی که همه امکاناتش را داشتیم اما قصدمان این نبوده است. از همه مهمتر اینکه به شکل کوتاه مدت ورود نکردیم. ما قرارداد چهارساله با فدراسیون فوتبال داریم و اینطور نیست که الان به خاطر این که جو جام جهانی است این کار را کرده باشیم. درواقع سوار موج جام جهانی نشدیم بلکه در چهارسال آینده تمام تیم های ملی فوتبال اعم از فوتسال و ساحلی و.. را در جوانان و امید و حتی بانوان ، تحت پوشش گرفته ایم. برای ما سربلندی ایران و ایرانی همیشه بسیار با اهمیت بوده و هست و به همین جهت پوشش سفیران کشورمان در صحنه های داخلی و جهانی نیز برایمان بسیار مهم است.
* از کی کارتان را به عنوان یک برند آغاز کرده اید؟
می توانم بگویم در این کار متولد شده ام . شرکت هاکوپیان نزدیک به نیم قرن سابقه دارد. اما من اولین نفر در خانواده بودم که این کار را انجام دادم . البته عموی من خیلی ابتدایی در تبریز کار کرده بود اما به شکل امروزی من اولین نفر بودم و بنیانگذار این برند هستم . این حرفه را پیش شخصی به نام هنریک یغیازاریان در تبریز شروع کردم. ایشان حرفه اش را از پدرش که از روسیه آمده بود یادگرفته و آدمی علمی بود. او برای تکمیل کارش به تهران آمد و شاگرد خیاطی به نام واسوف که از روسیه آمده بود شد و در سن 93 سالگی فوت کرد. خود من هم بعد از آنکه مدتی در تهران کار کردم برای آموزش طراحی به آلمان رفته و آنجا مدرک طراحی و دوخت را از آکادمی مولر آلمان گرفتم و تا امروز هم در خدمت شما هستم. در تمام این سال ها روزهای سختی را گذراندیم .اما مایوس نشدیم و استوار و بی وقفه به کارمان ادامه دادیم.
* خاطرم هست که شما برای مشتریانتان کارت تبریک تولد می فرستادید آن هم در دوره ای که ارتباط ها و موضوع احترام به مشتری مثل حالا نبود.
حقیقت این است که موضوع مال کمی قبل از تولد شماست .ما از سال 1352 برای مشتری ها کارت تبریک می فرستیم و این چیزی است که در سازمان ما ریشه دارد.
* در روز رونمایی از لباس ها این نگرانی وجود داشت که ماجرا مثل المپیک قبلی بحث رژه و لباس کاروان به یک جنجال عمومی تبدیل نشود .
در پاسخ به این سئوال شما بگویم که یکی از سوال هایی که بعد از رونمایی از لباس ها شد این بود که چرا این کت و شلوارها برتن بازیکنان تیم رونمایی نشد پاسخ ساده است چون بازیکنان تیم ملی در روز رونمایی تعدادی درایران نبودند و بقیه بازیکنان در اردو و تحت تمرینات سنگین قرار داشتند و این کار به شکل نمادین اتفاق افتاد.من همان روز با خبرنگارها صحبت کردم و گفتم شما آیینه جامعه هستید اما باید هرروز این آیینه را تمیز کنید تا تصویر درستی از واقعیت های جامعه روی آن شکل بگیرد.. من لباس های تولید شده برای المپیک قبلی را دیدم اما چون آدم خوش بینی هستم معتقدم که هرکسی ممکن است اشتباه بکند. در این مورد هم شاید یک اشتباه رخ داده است. نباید درباره افراد سریع قضاوت کرد. خواهش من این است اگرمشکلی مثل لباس های دوره قبل المپیک رخ داد آن را به حساب اشتباهاتی بگذارند که رخ می دهد.
* ویژگی های لباس رسمی تیم ملی در جام جهانی چیست ؟
کت و شلوار و پیراهن تیم ملی یک لباس رسمی است و بیشتر فرم و استایلش مهم است و طراحی به روز و منحصر به تیم ملی دارد. از شصت و هفت نوع متریال در آن استفاده شده است و بیش از دویست ماشین و فرایند در تولید آن به کار گرفته شده است. پارچه ها از الیاف طبیعی هستند تا بازیکنان در زمان پوشیدن آن احساس خوبی از زیبایی سبکی و سلامتی را با هم تجربه کنند. کت و شلوارهای تیم ملی یک به یک اندازه گیری شده و بر اساس مشخصات بازیکنان دوخته شده است. این لباس ها بعد از دوخته شدن دوباره پرو خواهد شد بسیاری از بخش های لباس به شکل هنری دست دوزی شده است. .اسامی بازیکنان و مشخصاتی مانند اینکه لباس در چه مراسمی پوشیده می شود داخل کت‌ها و پیراهن‌ها دوخته شده است. برای زیبایی و جلوه باشکوه تر لباس‌ها از «پوشت» هایی استفاده کردیم که رنگ پرچم ایران است .
* آیا اقای کی روش در انتخاب رنگ کت و شلوار حضور داشت ؟
بله، کاملا.
* لباس رسمی تیم ملی در جام جهانی چه رنگی است؟
کت و شلوار بازیکنان تیم ملی سرمه ای و کت و شلوار کادرفنی نیز همین رنگ اما تیره تر است. پیراهن ها نیز سفید و آبی هستند و قرار است پیراهن های آبی برای مراسم خاصی استفاده شود که آقای کی روش در نظر دارند و پیراهن های سفید در مراسم رسمی مورد استفاده قرار می گیرند. خوشبختانه بازیکنان تیم ملی همه خوش تیپ هستند و مطمئن هستم با این لباس ها تصاویر زیبایی از آن ها در جام جهانی خلق خواهد شد.
* اما کلا در این سالها لباس های خوبی بر تن ورزشکاران ما پرو نشده ...
تمایلی ندارم در مورد لباس های رسمی اظهار نظر کنم اما به مسئولان فدراسیون فوتبال گفتم فارغ از موضوع برندهای ورزشی جهانی و درآمدهای ناشی از قرارداد با آنها تولید پیراهن و گرمکن ورزشی تیم ملی هم کار دشواری نیست که ما در ایران نتوانیم انجامش بدهیم و پیشنهاد دادم بعد از جام جهانی یک تیم تشکیل شود ،هزینه کنیم و کار تحقیقاتی انجام بدهیم. در ایران خیلی‌ها لباس ورزشی تولید می‌کنند، می توانیم همه باهم لباس ها را آنالیز ، موادش را تهیه کرده و آن را تولید کنیم. کار پیچیده ای نیست. ما تا الان نخواسته ایم اما من قول می دهم تا چهارسال َآینده می توانیم نه تنها برای خودمان بلکه برای کشورهای منطقه هم تولید کنیم. مثل ساختمانی که آقای کی روش برای فوتبال ایران ساخته است و فوتبالیست های دیگر کشورها هم می توانند در آن کار بدنسازی کنند. کی روش می گفت این ساختمان ده ها سال برای کشور شما کار می کند. کار تولید لباس های تیم ملی را در کشور محقق خواهد شد.
* کار با آقای کی روش چطور بود؟
ایشان حرفه ای و خوش سلیقه و بسیار محترم هستند. بعد از این که آقای تاج در جلسه ای که با ایشان داشتیم با طرح ما موافقت کردند دو هفته در انتظار آقای کی روش ماندیم و در نهایت ایشان رنگ و پارچه انتخابی اولیه را تغییر داده اند. آقای کی روش یکی از کاتالوگ‌های ما را دیده بودند و در بازگشت به ایران روی یک طرح انگشت گذاشته و گفتند که آن را می خواهند که انصافا زیباتر از طرح قبلی بود. وقتی لباس مدنظر ایشان آماده شدو بچه ها آنرا پوشیدند گفت:« حالا می توانیم با ایتالیا مسابقه بدهیم.»
* لباس ها کی آماده می شود؟
درحال حاضربیش از هفتاد درصد کار تولید کت و شلوارها انجام شده است هرچند در بخش بازیکنان به دلیل حضور لژیونرها در خارج از ایران هنوز نتوانستیم سایز همه بازیکنان را داشته باشیم. گرچه کار دشواری است اما قرار است تیم سایزگیری ما به اردوها بروند و کار اندازه گیری را تمام کنند حتی برای بازی با ترکیه در استانبول نیز این کار انجام خواهد شد.
* ارزش این قرارداد چقدر است ؟
اگر برای جامعه ابهامی وجود دارد باید بگویم که هیچ عدد ریالی میان فدراسیون و هاکوپیان نبوده است. تنها چیزی که اهمیت داشته اینکه می توان در جامعه ای که امید کمرنگ شده است و حاشیه ها زیاد است این شادی به وجود بیاید که برای زندگی حرکت شود. این یک کار ملی است. ما هرگز به زبان نیاورده ایم اما عملکرد شرکت هاکوپیان در نیم قرن گذشته نشان می دهد که در تمام کارها اول منافع ملی و بعد منافع شرکت را در نظر گرفته ایم. هرگز جایی که منافع ملی در آن نباشد ورود نمی کنیم و آن را خط قرمز خودمان می دانیم.
* سرمربی تیم ملی ایران کار شما را پسندیده است ؟
ما وقتی برای تولید کت و شلوار تیم ملی اولین بار یک نمونه را به آقای کی روش دادیم ایشان گفت حالا می توانیم با ایتالیا رقابت کنیم. این حسی بود که ایشان گرفته بود.
* این که ارامنه ایران در تجدد و فعالیت های مدرن در ایران نقش مهمی داشته اند چقدر به کار شما ربط پیدا می کند.
همانطور که گفتید ارامنه ساکن ایران درپیدایش خیلی از حرفه ها در ایران که بیشتر نشانه تجدد هستند دست داشته اند و پوشاک هم به همین شکل است .اولین خیاط لباس امروزی در ایران یک ارمنی به نام هامبارسون بوده است. او با سیستمی شبیه امروز و با برند شناخته شده فعالیتش را آغاز کرد و بسیاری از برترین خیاط های ما مثل یزدی، نراقی و دیگران ازشاگردهای او بوده اند.
* شرکت شما هنوز به اکثر روزنامه ها آگهی می دهد. من این سئوال را از آنجا می پرسم که فکر می کنم شما مقید به چیزهایی هستید که شاید خیلی جدی گرفته نمی شود.
اطلاع رسانی و رسانه ها نقش مهمی در توسعه دارند و ما به این موضوع باور داریم.برای ما تولید و اشتغال هم مهم است.در شرکت خود ما هم بیش از هشتصد نفر کار می کنند . برای هاکوپیان مسئولیت اجتماعی اش حائز اهمیت بوده و هست . ما با دانشگاه ها و انجمن ها در ارتباط هستیم ودر زمینه آموزش، چاپ و نشر کتاب های تخصصی و ساخت مدرسه هم فعال هستیم. در حد توان از هنر حمایت می کنیم. چنانچه ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی را حمایت کردیم و در ورزش نیز ورود داشته و داریم و البته قصد گسترش آن را هم داریم.
* از باشگاه آرارات و تیم فوتبالش خبر دارید؟
بله . گذشته ی این باشگاه در تاریخ ورزش ما مشخص است و در حال حاضر با تغییر مدیریت، تیم های ورزشی آن در حال رشد می باشند.
* در پایان نکته ای مانده است که بخواهید مطرح کنید؟
ما با وجود همه دشواری ها کوشیدیم به سهم خود برای پیروزی سفیران ایران درجام جهانی نقش داشته باشیم. از حامی فرهنگی فدراسیون یعنی بنیاد رودکی و ارکستر های سمفونیک و ملی هم برای حضور و اجرای سرود تیم ملی در جام جهانی حمایت کردیم تا پیام هنر و صلح ایران به گوش همه برسد . برای تیم ملی در جام جهانی آرزوی بهترین ها را دارم و باور دارم تیم ایران با هر نتیجه ای که از جام جهانی بازگردد در قلب هشتاد میلیون ایرانی جا دارند.